زمانی که به سختی کار میکنید و پول زیادی پس انداز میکنید، باید آن را به درستی خرج کنید. پول خود را صرف چیزی بکنید که به گفته علم شما را خوشحال خواهد کرد.
پارادوکس مالکیت
تحقیق ۲۰ سالهای که توسط دکتر توماس گیلوویچ (Thomas Gilovich) پرفسور روانشناسی دانشگاه کورنل انجام شد، به یک نتیجه قاطع و صریح رسید: پول خود را صرف خرید کالا نکنید. مشکلی که خریدن یک کالا دارد در این است که خوشحالی حاصل از خرید آنها به سرعت از بین میرود. این اتفاق سه دلیل مهم دارد:
-
چیز جدیدی که خریدهایم برای ما عادی میشود. چیزی که یک روز، جدید و هیجان انگیز بود به سرعت عادی میشود.
-
انتظارات ما به طور مداوم بالا میروند. خرید جدید انتظارات جدید ایجاد میکند. به محض اینکه یک چیز جدید خریدیم، به دنبال چیز بهتر از آن هستیم.
-
دوست و همسایه همیشه در کمین هستند. به طور طبیعی داشتن اموال ما را وادار به مقایسه میکنند. وقتی یک ماشین جدید میخریم، تا زمانی از داشتن آن هیجان زده هستیم که شخص دیگری ماشین بهتری نداشته باشد. اما به محض اینکه یکی از دوستان ماشین بهتری میخرد، ماشین خودمان از چشممان میافتد. و همیشه کسی وجود دارد که ماشین او از مال ما بهتر باشد.
گیلوویچ میگوید: “یکی از دشمنان خوشحالی، تکراری شدن است. ما چیزهای جدید میخریم تا ما را خوشحال کنند و موفق هم میشویم. اما فقط برای مدت محدودی. چیزهای جدید در ابتدا برایمان جذاب هستند، اما بعد از مدتی برایمان تکراری میشوند.”
پارادوکسی که در مالکیت اشیاء وجود دارد در این است که، ما تصور میکنیم تا زمانی که آن شیئ را داریم خوشحال خواهیم بود. قابل درک است که سرمایهگذاری در چیزی که همیشه میتوانیم ببینیم، بشنویم و لمس کنیم، ارزشمند است. اما اینطور نیست.
قدرت تجربهها
گیلوویچ و دیگر محققان کشف کردهاند که تجربههای جدید – هر چند ممکن است زود گذر باشند – خوشحالی ماندگارتری به همراه دارند. به این دلیل که:
تجربه ها تبدیل به بخشی از هویت ما میشوند. هویت ما به اموال و داراییهایمان نیست، بلکه ما مجموعی هستیم از چیزهایی که دید ایم، کارهایی که کردهایم و جاهایی که رفتهایم. خرید یک ساعت اپل ماهیت شما را عوض نخواهد کرد، اما اگر از محل کار مرخصی بگیرید و “مسیر آپالاچیان (مسیر که از کوههای اسپرینگر در جورجیا شروع شده و به کوه کاتادین در ایالت مین ختم میشود)” را از ابتدا تا انتها طی کنید، به احتمال زیاد روی شما تاثیر خواهد گذاشت.
گیلوویچ میگوید:”تجربههای ما نسبت به اموالمان بخش بزرگتری از شخصیت ما را تشکیل میدهند. شما میتوانید اموالتان را واقعا دوست داشته باشید. حتی میتوانید فکر کنید که بخشی از هویت شما به آنها وابسته هستند، اما با این وجود آنها از شما جدا هستند. در مقابل، تجربههای شما واقعا بخشی از وجود شما هستند. ما مجموعی از تجربههایمان هستیم.”
مقایسه اهمیت چندانی ندارد.ما تجربههایمان را به همان شکل اموالمان مقایسه نمیکنیم. در مطالعهای که در هاروارد انجام شد، از مردم پرسیده شد که آیا ترجیح میدهند حقوق بالایی داشته باشند که از حقوق همکارانشان پایین تر باشد یا اینکه حقوق پایینی داشته باشند که از حقوق همکارانشان بالاتر باشد. خیلی از مردم مطمئن نبودند کدامیک را ترجیح میدهند. اما وقتی همین سوال در مورد مدت زمان مرخصی پرسیده شد، اکثر آنها مرخصی طولانیتر را انتخاب کردند. هر چند که از مرخصی همکارانشان کمتر بود. سخت بودن تشخیص برتری کیفی تجربهها است که آنها را لذت بخشتر میکند.
پیش بینی مهم است.گیلوویچ روی پیش بینی هم مطالعه کرد و به این نتیجه رسید که پیش بینی یک تجربه، هیجان انگیز و لذت بخش است، در حالی که پیش بینی به دست آوردن یک چیز بیحوصلگی و بیقراری به بار میآورد. تجربهها از همان اولین لحظات برنامه ریزی لذت بخش هستند و همه چیز برای انسان به خاطرهای تبدیل میشود که برای همیشه در ذهن میماند.
تجربهها زود گذر هستند(که چیز خوبی است). تا به حال چیزی خریدهاید که به خوبی چیزی که فکر میکردید نبوده است؟ به محض خرید جلوی چشمتان است و هر موقع آن را میبینید دلشکسته میشوید. حتی اگر خرید شما مطابق انتظار باشد، پشیمانی بعد از خرید میتواند اینگونه ظهور کند: “خوب است ولی ارزش پولی که پرداخت کردهام را ندارد.” اما در مورد تجربهها اینگونه نیست. این حقیقت که آنها برای مدت کوتاهی وجود دارند بخشی از همان چیزی است که آنها را برایمان با ارزش میکند و ارزش آنها با گذشت زمان بیشتر میشود.
نتیجه
گیلوویچ و همکارانش تنها کسانی نیستند که اعتقاد دارند تجربهها ما را خوشحالتر میکنند. دکتر الیزابت دان (Elizabeth Dunn) در دانشگاه بریتیش کلمبیا روی همین موضوع تحقیق کرده است. او خوشحالی موقت ناشی از خرید یک چیز جدید را “گودالهای کوچک آب خوشحالی” مینامد. به عبارت دیگر، نوعی از خوشحالی که به سرعت تبخیر میشوند و ما را با تمنای خوشحالی بیشتر تنها میگذارند. ممکن است اشیاء بیشتر از تجربهها دوام داشته باشند، اما خاطراتی که مدت زیادی در ذهن میمانند، مهمتر هستند.
منبع
عالی بود
کل زندگی رسیدن به خوشی و فرار از ناراحتیه (آنتونی رابینز)
مهم اینه که اون خوشی رو در چی بشه دید